Sürdürülebilir Turizm; Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından
“mevcut ve gelecekteki ekonomik, sosyo kültürel ve çevresel etkileri tam olarak hesaba
katan; turistlerin, yerel halkın, endüstrinin, ihtiyaçlarını karşılayan turizm” şeklinde
tanımlanır.
Sürdürülebilir turizm, turizmin ayrı bir yapısı olarak değil; tüm turizm sektörünü
yönlendirmesi gereken sektörün bir bütün halinde çalışması açısından gerekli ve önemli bir
yaklaşımdır.
Sürdürülebilir Turizmin Amacı Nedir ?
Sürdürülebilir turizm; turizmin hem toplum hem de doğa üzerindeki olumsuz etkilerini en
düşük seviyeye indirgeyerek yerel ekonomiye, yerleşik ve yaşayan kültürel mirasları
geleneklerini korumak, kültürler arası anlayışa katkıda bulunmayı amaçlar.
Sürdürülebilir Turizmin Faydaları
Çevre dostu ulaşım
Yerel ekonomiye katkıda bulunma
Yerel işletmelere katkıda bulunma
Biyolojik çeşitliliğin korunması
Atık yönetimi ve azaltımı
Su tüketiminin azaltılması
Enerjinin verimli kullanımı
İstihdam sağlama
Kültürel değerlerin korunması
Herkes için ulaşılabilir olması
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Birleşmiş Milletler Dünya Turizm
Örgütü’ne (UNWTO) göre sürdürülebilir turizmin 12 temel ilkesi vardır;
1-Ekonomik Süreklilik: Turizm girişimlerinin, uzun vadede gelişmeye, fayda
sağlayabilmeye devam etmeleri için sürekliliklerini ve rekabet ortamını korumak.
2- Yerel Kalkınma: Turistlerin yerel harcama oranını artırarak turistik bölgeye katkıda
bulunmak.
3-İstihdam Kalitesi: Irk, cinsiyet, yaş, kültür, engellilik gibi konularda ayrım
gözetmeksizin, ücret politikasını ve hizmet kalitesini iyileştirerek turizm sektörünün
sağladığı ve desteklediği turizm ev sahibi yerel işlerin sayısını ve kalitesini artırmak.
4- Sosyal Katılım Ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Turizmden elde edilen ekonomik ve
sosyal yararların topluma eşit ve adil şekilde dağıtılmasına katkıda bulunmak,
ekonomik ve sosyal olarak dezavantajlı tarafa sağlanan fırsatları, hizmetleri ve
gelirleri iyileştirmek.
5-Ziyaretçi Memnuniyeti: Irk, cinsiyet, engellilik, yaş veya farklı bir ayrımcılık
gözetmeksizin ziyaretçilere güvenli, tatmin edici, sürdürülebilir, yenilikçi bir deneyim
sağlamak.
6-Yerel Kontrol: Yerel yönetimin kendi bölgelerindeki planlama, yönetim, uygulama
alanlarında diğer paydaşlarla istişare içerisinde, planlama ve karar verme
süreçlerinide dahil ederek yetkilerini artırmak.
7-Toplumsal Refah: Sosyal bozulmayı ve istismarı önlemek amacıyla yerel halkın
sosyal yapı ve kaynaklarına, fırsatlara ve yaşam destek sistemlerine erişimini
sağlamak; böylece yaşam kalitesini korumak ve iyileştirmek.
8- Kültürel Zenginlik: Ev sahibi toplumların miraslarına, kültürlerine, geleneklerine,
ayırt edici özelliklerine saygı duymak ve onların değerlerini önlemek.
9- Fiziksel Bütünlük: Hem kentsel, hem kırsal bölgelerde ki doğal kaliteyi korumak,
iyileştirmek, zenginleştirmek ve çevrenin fiziksel ve görsel bozulmasını önlemek.
10- Biyolojik Çeşitlilik: Doğal alanların ve yaban hayatının korunmasını sağlamak,
olabilen zararı en aza indirgemek.
11- Kaynakların Verimli Kullanımı: Turizm tesisleri ile hizmet gelişiminde ve
işletmesinde; kısıtlı, yenilenemeyen kaynakların kullanımını en aza indirgemek.
12- Çevresel Etki: Turizm İşletmelerinden ve ziyaretçilerden kaynaklanan kara, su,
hava kirliliği ve atık üretimini en aza indirmek. Yerel halkı, işletme çalışanlarını ve
misafirleri “Çevresel etki” konusunda bilgilendirerek “Sorumlu işletme”, “Sorumlu
turist” kavramlarını yaygınlaştırmak.
6 Soruda Sürdürülebilir Turizm
1-Sürdürülebilir Turizm İle Ekoturizm Arasındaki İlişki Nedir?
Sürdürülebilir turizm, gerçek ve tüzel kişiler tarafından alınabilir ve çok kapsamlı
önlemleri içerir.
Burada ki amaç ülke kaynaklarının, kültürel mirasının birçok sektörün işbirliği ile
korunmasıdır.
Ekoturizm yaklaşımı ise, turistlerin alabileceği önlemleri içerir. Bu yaklaşım; seyahat
edilen bilginin kaynaklarını korumayı, doğal ve tarihi miraslarını harap etmemeyi,
çevreye ve yerel kültüre saygı duymayı kapsar.
Bu bilgiler ışığında iki yaklaşım arasındaki fark; pazarlamacılar, sağlayıcılar ve
gezginler olmak üzere farklı kitlelere hitap etmeleridir. Sürdürülebilir turizm yaklaşımı
daha geniş sektörlere etki ederken ekoturizm, bireysel olarak alınabilecek seyahat
önlemlerini ve çevre koruma ilkelerini içermektedir.
2-Yeşil Turizm Ne Demek?
Doğayı korumaya ve sürdürülebilir turizme yönelik otel uygulamalarıdır. Yeşil oteller
işletmelerin enerji tasarrufunu sağlar. Doğaya salınan ve salınacak atık miktarının
azaltılmasına yardım eder.
3-GSTC Sertifikası Nedir?
GSTC Destinasyon Kriterleri (GSTC-D), turizm destinasyonlarına ulaşmayı amaçlayan
minimum mertebedir.Sürdürülebilirlik kriterleri dört ana başlık altında
düzenlenmiştir; sürdürülebilir yönetim, sosyo-ekonomik etkiler, kültürel etkiler ve
çevresel etkiler.
4-Türkiye’de GSTC Eğitimi Veren Yetkili Kurum Neresidir?
Kapadokya Üniversitesi-SEM (Sürekli Eğitim Merkezi) Türkiye’nin sürdürülebilir turizm
standartlarının geliştirilmesinde katkı sağlamaya, sürdürülebilir turizm politikalarının
kapsamını genişleterek turizm sektöründe sürdürülebilirlikle ilgili uygulamaların
yaygınlaştırılmasına hem ulusal çapta hem de destinasyon bazında sürdürülebilir
turizmle ilgili bilimsel araştırma ve faaliyetlere öncülük etmeye yönelik olarak
Türkiye’de GSTC kurumsal üyesi olan ve eğitim veren ilk kurum olmuştur.
5- Sürdürülebilir Turizm Eğitimi Nedir?
GSTC-Sürdürülebilir Turizm Eğitimi bu program, turizm işletmelerinin ve
destinasyonların sürdürülebilir turizmde etkili adımlar atmasına, rekabet avantajı
kazanmasına ve somut performans hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak için pratik
bilgiler ve uzman rehberliği sunar.