ISO 50001 ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ
Son yıllarda üretimin de artması ile birlikte doğal kaynaklarımızın özellikle enerjinin yönetimi, kullanımı ve korunması konusunda global bir bilinç oluşmuştur. Başlarda yalnızca çevresel olduğu düşünülse de sonrasında maddi olarak bir kayba da yol açtığı kabul edilmiştir. Bu ve bunun gibi birçok sebepten ötürü kuruluşlarca enerji yönetim sistemi kurma ve yönetme fikri benimsenmiş ve bir ihtiyaç doğmuştur. Bu gelişmeler doğrultusunda ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) tarafından enerjinin korunması ve yönetimi kapsamında ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi yayınlanmıştır.
ISO 50001 Nedir?
Kuruluşların enerji ile ilgili yasal mevzuatlara uyumunu sağlayan temel ISO standartlarından biridir. Kuruluşun bir enerji yönetim sistemi kurmasını, bu sistemin uygulamaya geçirilerek etkin enerji kullanımı ile birlikte sürdürülebilir olmasını sağlar.
ISO 50001, enerjinin verimliliği, kullanımı, güvenliği ve tüketimi olmak üzere enerji performansının sürekli iyileştirilmesi adına sistematik bir yaklaşım sağlar.
ISO 50001 bir sistem standardıdır ve diğer ISO standartları gibi risk tabanlı bir standarttır.
10 SORUDA ISO 5000
1. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi’nin Amacı Nedir?
Temelinde doğal kaynakların korunması, enerji gereksinimlerinin belirlenmesi ve yönetimi amacı vardır. Enerji performansının sürekli iyileştirilmesi hedeflenir. Böylelikle hem maliyetler düşürülmüş olur, hem verimlilik artar hem de çevreye verilen zararlı etkiler en aza indirilmiş olur. ISO 50001 bu konuda kuruluşlara bir yönetim çerçevesi oluşturur. Aynı zamanda yasal şartlara uyumu da sağlamış olur.
Enerji yönetim sistemi ve belgesine sahip olan kuruluşlar farkındalığı daha yüksek müşterilere sahip olacaktır. Enerji yönetimi ve geri dönüşümü ile de maliyetlerini en aza indirecektir.
2. ISO 50001 Neleri Kapsar?
- Enerji Verimliliği
- Enerji Güvenliği
- Enerji Kullanımı
- Enerji Tüketimi
3. ISO 50001’in Avantajları Nelerdir?
- Enerji tüketimini minimize eder.
- Enerji performansının izlenebilirliğini sağlar.
- Kuruluşun itibarını artırır, olumlu tanıtımını yaparak pazardaki yerini güçlendirir.
- Yeni müşteri fırsatı ve güven duygusu kazandırır.
- Ulusal ve uluslararası mevzuatlara uyumu sağlar.
- Verimliliği artırır.
- Tasarruftan ötürü maliyetleri azaltır.
- Çevreye verilen zararı minimuma indirir.
- Doğal kaynakların etkin ve verimli kullanımını sağlar.
- Açığa çıkarılan sera gazı miktarını kontrol altına alır.
- Kuruluşun karbon ayak izini azaltır.
- Çalışanların verimini, motivasyonunu ve çevre farkındalığını artırır.
- Kuruluşun rekabet edilebilirliğini artırır.
- Mevcuttaki cihaz ve ekipmanların kullanımını kontrol altına alır.
4. ISO 50001 Belgesi Nedir Nasıl Alınır?
Öncelikle kuruluşun hale hazırda kurulu ve uyguladığı bir sistem olmalıdır. Bu danışman firmalar aracılığı ile yapılabilir.
Sonrasında ise bağımsız, tarafsız ve akredite bir belgelendirme veya danışmanlık kuruluşuna başvurularak teklif ve süreçler hakkında bilgi alınır. Belgelendirme kuruluşları bünyesinde yer alan baş denetçilerin gerçekleştirmiş olduğu 2 aşamalı denetim sonrası uygun görülürse firmanın sistemi sertifikalandırılır.
5. ISO 50001 Ne Kadar Sürede Alınabilir?
Sistemi kurulu olan ve bu sistemi etkin şekilde uygulayan, hazırlıklarını tamamlamış olan kuruluşlar min. 10 gün ve daha fazla sürelerde ISO 50001 sertifikasına sahip olabilirler.
6. ISO 50001 Belgesini Kimler Alabilir?
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemini , sektörü ve büyüklüğü farketmeksizin tüm özel ya da kamu kuruluşları kurabilir, uygulayabilir ve sertifikalandırılabili
7. ISO 50001 Belgesi Zorunlu Mu?
ISO 50001 belgesi aslen gönüllülük esasına dayanır fakat ilgili yönetmeliğe göre; enerji yöneticisi görevlendirmekle yükümlü kamu binaları, ticari ve hizmet binaları, elektrik üretim tesisleri (santraller) ile endüstriyel işletmeler ve enerji yönetim birimi kurmakla yükümlü OSBler (Organize Sanayi Bölgeleri) ile endüstriyel işletmeler TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemini kurarak belgelendirmekle yükümlüdür.
8. ISO 50001 Standardı Son Versiyonu Hangisidir?
Standardın son versiyonu ISO tarafından 2018 yılında yayınlanmış olan ISO 50001:2018’dir.
9. ISO 50001 Maliyetleri Nelerdir?
ISO 50001 maliyeti kuruluşun büyüklüğüne, çalışma kültürüne, yıllık enerji tüketim miktarına, coğrafi konumuna, çalışan sayısına, faaliyet kapsamına, belgelendirme için tercih edilen akreditasyon türü (IAS, Türkak gibi) vb. belirleyici etkenlere göre değişiklik göstermektedir.
10. ISO 50001 Belgesinin Geçerlilik Süresi Nedir?
ISO 50001 geçerlilik periyodu 3 yıldır. Bu periyot içerisinde kuruluşlar her yıl 1 kez ara denetime (gözetim denetimi) tabi tutulur. 3 yılın sonrasında kuruluş istediği takdirde yeniden belgelendirme yapılarak sürecin devamlılığı sağlanmış olur.